اسم تو چیه؟

 

یه جایی می‌فهمیم که ما توی نمایش زندگی ماکسیموس دسیموس مریدیوس نیستیم. شاید اون سرباز مرده‌ای باشیم که توی جنگ با فرانک‌ها کنار ژنرال زمین افتاد و هرگز به خونه برنگشت، شاید سربازی باشیم که بعد قطع پا زنده موند و جز خاطره گذشته حرفی برای گفتن نداره، شاید یه سیاهی لشکر معمولی باشیم که با شروع جنگ خودش رو خیس کرد و هیچکس نفهمید، شایدم یه آشپز تدارکاتچی ساده‌ایم که فرقی نمی‌کنه ما سوپ گوشت رو هم می‌زنیم یا دیگری. صادقانه چندان مهم نیست که ما کی هستیم و چی، وقتی که هیچوقت ماکسیموس دسیموس مریدیوس نمی‌شیم.

هیچ دقت کرده اید...؟

هیچ دقت کرده‌اید به گفتگوی پرنده‌ها با هم

یا گربه‌ای که گربه‌ی دیگر را می‌بوید

و در گوشش چیزی می‌گوید

 

هیچ دقت کرده‌اید به موج‌ها

وقتی که صخره‌ای را زیر مشت و لگد می‌گیرند

و صخره با برق چشم‌هایش

آن‌ها را دوباره به سوی خودش می‌خواند

 

هیچ دقت کرده‌اید به لرزش دمِ دم جنبانکی

که مورس می‌زند برآب

برای اظهار عشق

به جلبکی که دلبری می‌کند در کف آب؟

 

هیچ دقت کرده‌اید به شاخه‌ی پیری

که باد را بهانه می‌کند

تا خودش را بچسباند به شاخه‌های جوان؟

یا به وقتی که عقربه‌های یک ساعت روی هم می‌افتند

و آرزو می‌کنند یا زمان کش بیاید

یا باطری ساعت همان جا تمام شود؟

 

من هم هیچ‌وقت به این‌جور چیزها دقت نکرده‌ام

مگر نه اینکه وقت طلاست

و ما باید در کارهای مهم‌تری

آن را به باد دهیم؟!!

 

حافظ موسوی

بهارتون مبارک

نوبهار است در آن کوش که خوش‌دل باشی

که بسی گُل بدمد باز و تو در گِل باشی 

 

حافظ

شاخه‌های شکسته

بیشتر اوقات حس می‌کنم توی یه قفس طلایی هستم. یه زندون نسبتا لوکس از توقعات و انتظارات که فراری ازشون نیست. هر چی هست ملاله و ملال. یه وقتایی آرزو می‌کنم کسی منو از این قفس نجات می‌داد و بقیه روزها با خودم میگم کاش یه نفر کلید رو بهم بده، یا هر چیزی شبیه اون و باقیش رو من انجام میدم. فقط یه فلز که اونقدر توی قفل بچرخونمش تا در رو باز کنه، فقط یه ضربه که میله‌ها رو تکون بده و من ازش بیرون بیام. یه وقتایی برام مهم نیست نیت دیگران چیه. برای نجات به اطراف نگاه می‌کنم تا شاید یه شاخه، قوطی دورانداخته یا کلید گمشده‌ای روی زمین ببینم و برش دارم. همه‌ی این آرزوها وقتی دردناک‌تر میشن که میدونم ناجی احتمالی اون بیرونه و میله‌های تنگ قفس اجازه نمی‌دن دستمو برای برداشتنش دراز کنم. 

داستان‌های محله می‌فر

به چیزی که بینمون گذشته بود فکر نمی‌کردم. بودن باهاش چطور و کی ممکن میشه یا حتی اینکه آینده‌ای برامون وجود داره یا نه، توی ذهنم نبود. فقط نشسته جلوی مانیتور پونزده اینچی، کالین رو تماشا می‌کردم که وارد سالن رقص شد تا دست پنه‌لوپه رو بگیره و به قول لرد دبلینگ چیز ناتمومی که بینشون هست رو پایان بده. دست‌های لرزان رو می‌دیدم که انکار واقعیت رو سخت رو می‌کرد؛ قدم‌های پریشونی که از جمعیت فاصله می‌گرفت و صحنه‌ی گفتگویی که ختم شد به اعتراف‌های مورمورکننده اما لبریز از حس رهایی و آزادی. من داشتم اونا رو می‌دیدم و این فکر نکردن به محبوب فراریم رو غیرممکن می‌کرد. دیدم که نگاه به کلمه ختم شد، صداقت به شجاعت و محبت به شراره و شور. من اونها رو می‌دیدم و نشد به پرنده‌ای فکر نکنم که هرگز در خونه‌ام فرود نیومد، جوری که انگار دست‌هام قفسی برای نگه‌داشتنش بودن. نمی‌شد دور شدن بی‌وقفه‌اش رو مرور نکنم در حالی که همه‌ی خواسته‌ام این بود وقتی از پروازهای طولانیش خسته می‌شه، مقصد امنی برای آسودنش باشم... 

چشم‌هایش؟

تا حالا شده بخواین از چیزی بنویسین ولی حتی فکرش بهتون حس عدم کفایت بده؟ این موضوع برای من روز جهانی عصای سفید بود. می‌دونستم به عنوان یه غریبه که تموم عمرش با آدم های بینا سروکار داشته راحت می‌تونم سطرها بنویسم ولی به عنوان کسی که عزیزش نابیناست؛ در لحظه لال شدم. نمی‌فهمیدم چه احساسی رو تجربه می‌کنم یا اسم این حالم چیه. حتی الانم نمی‌فهمم غمگینم یا عصبانی و گله‌مند؛ شاید چون مواجهه با هر چیزی که تصوراتمون از زندگی رو بهم می‌ریزه شوکه‌کننده است: «دیدن، شنیدن، چشیدن و لمس کردن همه از بدیهیات زندگی‌ان. نعمت دیگه چیه؟ مگه داشتن چشم و گوش تشکر می‌خواد؟ چرا برای چیزی که داشتنش حقمونه باید سپاسگزاری کنیم؟ اصلا کی فکر شادی برای چیزی انقدر پیش پاافتاده و بدیهی رو توی ذهنمون کاشته؟»

اما تجربه‌ی زندگی و تحصیلاتم بهم میگه اگه فقط یه چیز در دنیا نادر و تصادفی باشه، اون سلامته. شما بدن کاملا سالمی دارید؟ هیچ ناراحتی جسمی یا روحی رو تجربه نکردید/نمی‌کنید؟ آیا هیچ‌کدوم از آدمایی که می‌شناسید در طول عمرشون بیمار نشدن؟ در این صورت باید بهتون تبریک بگم. آسیب‌پذیری ژن‌های ما که راهی هزار ساله برای رسیدن بهمون طی کردن بیشتر از تصور بیشتر آدماست. حالا اگه شرایط محیطی رو کنار ارثیه‌ی زیستی قرار بدیم، عجیب نیست اگه نتایج غافلگیرکننده‌ای ببینیم.

بعضی افراد با شرایط جسمی نامساعد چون در یک محیط غنی زندگی می‌کنن و به منابع مختلف* دسترسی دارن خوشبختانه سالمن. این‌ها معمولا جز بیماری‌های رایج مثل سرماخوردگی یا همه‌گیری‌های ناگریزی شبیه کرونا گرفتار آسیب‌های جدی نمی‌شن.در کنار این گروه آدمایی رو داریم که آسیب‌پذیری ژنتیکی اون‌ها به دلیل شرایط محیطی دائما گسترش پیدا می‌کنه، تا جایی که به نقص ماندگار یا درد مزمن تبدیل می‌شه، چیزی که چند دهه پیش برای خاله‌ی من اتفاق افتاد. این دختر که اولین فرزند خانواده بود با شب‌کوری مادرزاد در روستا دنیا اومد. معاشی که از راه دامداری و کشاورزی تامین می‌شد چشم‌هاش رو در معرض آلودگی‌های محیطی قرار می‌داد، بی‌سوادی پدربزرگ و مادربزرگم درباره سلامت باعث شد نشانه‌ها رو تشخیص ندن، نبود مرکز پزشکی-درمانی به معنی محرومیت از معاینه و بررسی حرفه‌ای بود، فرهنگ عشایری-روستایی ناتوانی و ترس این دختر رو با جنسیتش توجیه می‌کرد، مدرسه‌ای نبود که فکر تحصیل رو به ذهن والدین و حتی خودش بندازه، محیط زندگیش خدمت بدون توقع می‌طلبید و جمع آسیب‌ها اونقدر ادامه داشت که زمانی حدود چهل سالگی بیناییش رو کاملا از دست داد.

وقتی به اطرافم نگاه می‌کنم به‌نظر میاد کمتر نقصی اندازه‌ی نابینایی آدم رو ناتوان کنه. ندیدن یعنی آسیب‌پذیری بالا در مقابل محیط و خدا نکنه محرومیت هم باهاش قاطی بشه! خاله الان نزدیک شصت سال سن داره اما هنوز همراه مادربزرگم دستشویی میره و نمی‌تونه تنهایی حموم کنه. کسی که عاشقانه اطرافیانش رو دوست داره حالا به آدمی خجالتی و گریزون از جمع تبدیل شده که موقع مهمونی‌ها هیچوقت توی پذیرایی نمیاد. بزرگترین بچه خانواده در برابر تنش یا بحران‌های زندگی ضعیف‌ترین عضوه چون هیچ‌چیز از دنیای بیرون نمی‌دونه که بهش قدرت تحلیل بده و داده‌ای جز شنیده‌هاش نداره، پس همون تحلیل‌های ابتداییش اشتباه یا ناقصن ....

نمیخوام تصویر زشت و زننده‌ای از این وجود پاک و معصوم نشون بدم. باور دارم نابینایی الزاما ناتوانی نیست اما برای درک همه‌ی ابعادش به دوربین مخفی نیاز داریم، مخصوصا وقتی که رسانه به شکلی افراطی روی دستاورد اقلیت‌ها تمرکز کرده. این‌ها رو نوشتم چون به نظرم گفتنشون ضروری بود وگرنه خاله یکی از عزیزترین اشخاص در زندگی اطرافیانشه و همه سعی دارن از عزت نفس و حرمت انسانیش مراقبت کنن. ما رابطه‌ی خوبی با هم داریم مخصوصا چون اولین نوه این خانواده هستم و من رو دیده، هم‌جنسیم پس کنار من راحت‌تره تا بقیه نوه‌ها و خونه‌ی ما تنها جاییه که راضیه چند روز بمونه. تمام اطرافیان بهش محبت دارن و برای حضور در جمع بهش فشار نمیارن. همینطور اگه به دلیلی مادربزرگم خونه نباشه حتما یکی از دخترها راهی روستا میشه تا جاش رو پر کنه. هر کدوم از بچه‌های خانواده که سفر میره اولین سوغاتی رو برای اون می‌خره و ما نوه‌ها، ما یاد گرفتیم از خاله‌ی بزرگمون مواظبت کنیم چون بی‌دفاع‌تر از اینه که توی دنیا تنهاش بذاریم ... .

 

 

 

*حجم و کیفیت کافی مواد غذایی؛ بهداشت مناسب محیط زندگی و کار؛ حمایت خویشان و دوستان؛ ثبات شرایط بیرونی مثل آب‌وهوا؛ دسترسی به خدمات درمانی، بهره‌مندی از آموزش و ...

معشوق جفاکار گریزپا

وضعیتی در نوشتن هست که تصویرهای گذرای خاطرات، کلمه‌ها، احساسات مدفون و دژاووهای تموم‌نشدنی جسته و گریخته سراغت میان. وسط انجام کار اداری یا پوست کندن پیاز برای پخت سوپ یه دفعه لبریز از الهام می‌شی. کلمه‌ها مثل آب محبوسی که از قید سد رها شده ذهنت رو پر می‌کنن و می‌دونی اگه فقط چند دقیقه بتونی چاقو یا کیبورد رو کنار بذاری شاید ناب‌ترین نوشته‌ی عمرت رو شکل بدی...

اما نمی‌تونی.

واقعیت زندگی روزمره ترمز تخیلت رو می‌کشه تا یه‌بار دیگه جنین زودرس الهام به دست خودت سقط و از تنت جدا بشه. دندوناتو روی هم فشار میدی و لبخند می‌زنی انگار هیچ اتفاقی نیفتاده، در حالی که ریشه‌ی بریده و خونی افکارت عمیقا سوز می‌زنه. خودت رو دلداری میدی: «عیبی نداره، بعدا کاملش می‌کنم» یا «دوباره هم سراغم میاد» ولی خوب می‌دونی به روح زودرنج الهام نمی‌شه بی‌توجهی کرد. کافیه یک‌بار اومدنش رو نادیده بگیری تا با مهربونی ازت دور شه و بعد با قهر ناجوانمردانه‌اش غافلگیرت کنه. سعی می‌کنی با توضیح ددلاین‌ها و عرف‌های اجتماعی دلیل نبودنت رو توضیح بدی اما نمی‌خواد چیزی بشنوه. دستت رو جلو می‌بری تا پیشنهادش رو در آغوش بگیری اما رفتارش طوریه که انگار تو رو نمی‌شناسه.

نوشتن حساس‌ترین و بی‌تابترین معشوق دنیاست که اگه وقت و اشتیاق کافی صرفش نکنی راحت سرشو برمی‌گردونه و راه خودش رو میره. حالا اینکه قلب‌های ما چقدر تند می‌زنه، دلمون چندبار عاجزانه برای آغوش گرمش تنگ بشه و صادقانه ازش بخوایم که برگرده فایده‌ای نداره. باید نشست، صبر کرد و انتظار کشید تا دفعه‌ی بعد که در نامناسب‌ترین زمان ممکن سراغت اومد بهترین میزبان دنیا باشی و شما که غریبه نیستین، این نقشیه که تکرارش خیلی زود من رو خسته می‌کنه.

روزگار من در چرخش ایام

در روزهایی که گذشت دفاع کردم، Fleabag دیدم، یه کار پاره وقت یافتم، چیزی رو شروع کردم که برای اولین‌بار میشه بهش گفت رابطه، برای موضوع بنیادی و مهم پایان‌نامه‌م که توی سیستم فشل دانشگاه به چخ رفت اشک ریختم، با آدمای جدید دوست شدم، پشت دخل وایسادم و با مشتری شیاد سروکله زدم، کرکره‌ی مغازه رو بالا دادم، فهمیدم نوشتن علمی رو هم خوب بلدم، از مامانم پول قرض گرفتم تا بدهیم به یه غریبه رو تسویه کنم، از کف بازار بودن لذت بردم، جوری از اینستا فاصله گرفتم انگار انسان عصر پارینه‌سنگی‌ام، از کار به خونه برگشتم در حالی که آدمایی اونجا منتظرم بودن، با استاد راهنمام دعوا کردم، تریکوبافی یاد گرفتم، گریزی به سینمای جدید هند زدم و نتیجه رو دوست داشتم، خمیر پیراشکی پفکی و ترد درست کردم، وبلاگ‌های شما رو خوندم و بیشتر از قبل خودم بودم. حالا شما بگین، روزایی که گذشت چکار کردین؟

27م شهریور، خیابان حجاب، سال چهارصد و یک

چوب الف بر سر ما

بود و به دست ما شکست....

 

 

چرا اینقدر بدجنسی؟

- Why are you so mean?
+ No reason... Fun?
- That's fun for you?
+ What? To point out the very thing everyone's thinking but doesn't have the spin to own and say? Yes, I find that amusing.
- Well… I think that's cruel.
+ That's why I don't do it to you.

Quote from Yellowstone

 

پی نوشت:

میرابل مادریگال با اون عینک گرد همون چیزیه که به نظر میام اما وقتی حرف اخلاق باشه... خب، واقعیتش پشت موهای فرفری و چشم‌های قهوه‌ایش بث داتون انتظارتون رو می‌کشه.