تمرین هفتم: پایان رابطه

 

 

در خانه‌اش عکس‌های زیادی می‌دیدی. از سیاه و سفیدهای مینی‌مال تا عکس‌های شلوغ با طرح‌های شرق دور. هرکدام در گوشه‌ای از خانه قرار داشتند و همه را خودش گرفته بود. عکس کوچک قالیچه کرمانشاه کنار در ورودی، عکس بچه پاپتی با چشم‌های بادامی روی در یخچال و عکس دو زن عشایر با پیرهن‌های نارنجی و سبز که تابه‌های بزرگ پر از نان روی سر داشتند کنار تلویزیون. عکس‌های بیشتر هم بود: داخل درب حمام، چسبیده به دیوار تراس، کنار میز تلفن، روی میز مطالعه و آنهایی که به دیوار اتاق آویزان بودند. اما بیشتر از همه، عکس کنار تخت دل من را می‌لرزاند، یک زوج زیبا و قد بلند در چرخشی ناتمام ثبت شده بودند. اولین احساسم به آن حسادت بود. حسادت به خنده شادی که در لبان دختر بود، اعتمادی که او را در دستان پسر رها کرده بود و زبان بدن پسر که میگفت من تا ابد برای این چرخش وقت دارم

اما بعدتر، چیزی در این عکس به من دلشوره ‌داد. دست راست دختر که نیمه بالای صورتش را پوشانده بود، باعث می‌شد ندانم خنده این دهان به چشمان هم رسیده یا نه و حالت چهره پسر که هیچ احساس خاصی را بروز نمی‌داد، این شک را در دلم کاشت که ممکن است پشت این عکس عاشقانه، ماجرای دیگری باشد. بعد، فکر کردم «او» وقتی این عکس را می‌گرفت به چه فکر می‌کرد؟ خودش و من را زوجی دلباخته می‌دید که درگیر رقصی ابدی‌اند؟ با بی‌صبری و بی‌حوصلگی منتظر پایان چرخش من بود تا رهایم کند یا او هم مثل من به آنها حسادت می‌کرد؟ همین شک دلم را لرزاند، و از همان روز شروع کردم به رصد هر نگاه، هر رفتار و هر حالت دست و شاید همین نقطه پایان رابطه‌مان بود. اگر بپرسید که ممکن است یک عکس به رابطه‌ای پایان دهد جواب من آری است، چون یک عکس عاشقانه کنار تخت به رابطه ما پایان داد.

تمرین ششم: سال 1920 میلادی

 

Olafur Arnalds - Lost Song

 

سال 1920 میلادی بود. تابلوی کارگران مشغول کارند را همه جا می‌دیدی. پدربزرگتان را در یکی از همان روزهای سیاه و سفید ملاقات کردم. مهاجری بود از ایرلند با قد کوتاه و چشمان روشن که گذشتن از آنها سخت بود. وقتی دیدمش سیگاری گوشه لبش بود، کلاهی روی سرش و دو دستش را در جیب‌هاش فرو کرده بود. به رفقایش نگاه می‌کرد که مشغول بلند کردن یک تکه آهن و وصل کردن آن به جرثقیل بودند که یک نفر صدا زد:‌ آهای! تام! بیا اینجا و دیدن زدن را تمام کن. من که میخکوب سر و صدای آن گروه ناهمگن از مردان شده بودم، با این حرف سرخ شدم و برگشتم، اما نه آنقدر سریع که نگاهم به پدربزرگتان نیافتد که حالا او هم با گونه‌های سرخ شده به من نگاه می‌کرد. آن موقع دختر جوانی بودم. یک سال از مدرسه‌ام باقی مانده بود و در تابستان به بچه‌ها در استخر مک‌کلین شنا یاد می‌دادم. موهایم هنوز از آب استخر خیس بود و انگار باد بوی کلر آنها را به پدربزرگتان رساند چون نفس عمیقی کشید و سرفه مختصری کرد. دویدم تا از آن خیابان شلوغ دور شوم در حالی که دعا می‌کردم فردا باز هم در آن مکان مشغول کار باشند و اینطور بود که هر روز صبح پدربزرگتان را می‌دیدم. چون آن روز هفته اول تابستان بود، و ساختمانی که پدربزرگتان مشغول ساختنش بود یکی از برج‌های عظیم شهر بود و آنها مجبور بودند قبل از زمان بیدار شدن من کار را شروع کنند. پس منی که تا حالا با سر خمیده در پیاده‌روها می‌دویدم، حالا سرم را بالا گرفتم و قدم‌هایم را با طمانینه برداشتم. نگاهم خیابان را جستجو می‌کرد و برایم مهم نبود چند کارگر با صورت سیاه از دود و گوش‌های پهن من را خوشگله صدا می‌کنند. هفته دوم تابستان بود که بسته ناهارم را با او تقسیم کردم:‌ یک ساندویچ مرغ با ریحان و خامه که مورد علاقه خودم بود. چی؟ بله، بله عزیزم. این ساندویچ از همان روز غذای مورد علاقه من و پدربزرگتان شد. درست کردن آن را از مادرم یاد گرفته بودم و او هم از مادرش، اما هیچوقت به اندازه آن تابستان برای من مهم نشده بود. هفته سوم هر روز ناهار را کنار هم می‌خوردیم: ‌خوراک سیب‌زمینی با گوشت گوسفند، فیله مرغ برشته، لقمه‌های قارچ و پنیر و ساندویچ مرغ و ریحان که این آخری محبوب دل پدربزرگتان بود. هفته چهارم بود که بعد از تعطیلی کلاس مرا تا خانه همراهی می‌کرد. یکی از دوستانش جای خالی او در کار را پر می‌کرد و البته که در آن شلوغی الوار و آهن و مردهای عرق کرده که لباس‌های یک شکل پوشیده بودند، نبود یک نفر به چشم نمی‌آمد. هفته پنجم بود که یک روز بیشتر از همیشه در برابر ساختمان عظیم و نیمه تمام صبر کردم تا او تنها لباس پلوخوری‌ای که داشت را بپوشد و با دسته گلی که میانه راه می‌خریدیم، به خانه‌مان بیاید. این آغاز دوستی طولانی پدر و مادرم با مردی بود که بعدا پدربزرگتان شد.

تمرین دوم: پیرهن مخمل

 

 

 

چشمم به در بود که زیپ رو پایین کشیدم. داشت میرفت؟ به این زودی؟ قرار بود زیپ این پیرهن به دست اون باز شه. موقع انتخاب رنگ حواسم بود که سبز یشمی و مشکی خوشرنگش چطور به پوست سفیدم نما میده، چشمام به دور کمرش بود که باریکی کمرم رو نشون میده یا نه، آستین‌هاش رو به یاد داستان های عصر ویکتوریا انتخاب کردم و برای یه لحظه فکر کردم جین ایرم و اون آقای روچستر. اما اون روچستر نبود، من جین ایر نبودم و امشب لباس هیچکی به دست دیگری باز نمی‌شد.

پیرهن سبز مشکی با گل های درشت، آستین های دکمه دار و قد تا زانو مناسب خونه تنهایی نیست. تنهایی بلند شی، مسواک دست بگیری و دهنت رو پر از کف کنی، بعد دامن رو بالا بدی و روی سنگ توالت بشینی (احتمالا تنها جایی که دامنت رو بالا میدی!) و بعد پای قابلمه وایسی به پیاز سرخ کردن و جنس مخمل نرمش بوی روغن و فسنجون بگیره. نه، این پیرهن برای وقتای تنهایی نیست. فرقی نداره یه مادمازل جذاب باشی یا یه بانوی خونه دار، این پیرهن تماشاگر میخواد و قرار بود امشب تو تماشاگر من باشی. از هم رنگی من با خونه لذت بردی؟ چشمت نور افتاده روی پرده رو دید؟ اصلا سفیدی پام که تازه اصلاح کرده بودم چشمت رو گرفت؟ یا آنقدر به رفتن فکر می‌کردی که در واقعیت حتی یک لحظه هم اینجا نبودی... 

دستام رو روی لباست میذارم. به تابش نور روی انگشتام فکر میکنم و می‌بینم که حتی توی خیال، حتی تو خیال هم از این بیشتر نمیتونم پیش برم. هیچ چیز از این حد جلوتر نمیره. تو میای، و میری و هیچ اتفاقی این بین نمی‌افته به جز حجم سنگین خیال و هوس و امید که باید یه گوشه کنار پرزهای قالی یا تق تق قابلمه‌های مسی خاک بشه. تو میری و دست من روی زیپ نیمه باز می‌مونه. جرئت پایین اوردنش رو ندارم چون دراوردنش یعنی قبول اینکه تو رفتی. یعنی نیستی و من پذیرفتم که قرار نیست برگردی. 

به همه اتفاق‌هایی که بودنت رو ادامه میدن فکر می‌کنم. یه صاعقه که از پنجره وارد بشه و شیشه رو بشکنه، زلزله‌ای که تن هردومون رو بلرزونه و برای یه لحظه هم که شده دست همو بگیریم و یه کار دوتایی انجام بدیم، زودپز روی گاز بترکه و تو بمونی تا تکه‌های گوشت رو از دیوار جمع کنیم و با هم به هزینه کاغذ دیواری و حرفای مامانم راجع به دخترهای دست و پا چلفتی بخندیم. گوشیت خاموش بشه و من با یه لیوان چای و شیرینی نمک گیرت کنم... یا اصلا هیچکدوم اینا، برگردی و تو چشمام نگاه کنی و بگی میشه امشب بمونم؟

دستم روی زیپه، به همه اینها فکر می‌کنم و سعی می‌کنم جرئت کافی برای پایین کشیدنش رو پیدا کنم.

 

 

پی‌نوشت:

مشق نوشتن اسم یک دوره تمرین نوشتنه که به تازگی شروع کردم. روالش اینطوره که مدیر گروه یه عکس یا موسیقی می‌فرسته و ما باید هر چیزی که توی ذهنمون تداعی میشه رو بنویسیم. 

 

پی‌نوشت 2:

این داستان عاشقانه مخاطب واقعی ندارد. 

 

تمرین اول:‌ قلب پرنده

 

                                           

 

خونه سنگی محل خاطره‌های بچگی ام بود. جایی که روی شن‌ها می‌دویدیم، مرغ‌ها رو تعقیب می‌کردیم، بلند بلند می‌خندیدیم و داد بزرگترها و پیرهای فامیل رو درمی‌آوردیم‌ اما بیشتر از هر چیز شیفته استخر عمیقی بودم که اردک ها تو اون شنا می‌کردن و گاهی هم یک یا دوتا سگ توش پیدا می‌شد. رنگش سبز کبود بود. عمیق عمیق با دیوارهای لجن گرفته و جلبک‌های سبز روشن، کنار درخت‌های گردو که سایه شون رو روی آب می‌انداختن. سمفونی رنگ‌ها بود اون استخر عمیق. با رنگ‌های گرم و زرد گندم‌ها پشت سر و خارهای طلایی تیغ‌دار بین راه که مسیر رو سنگ چین می‌کرد.

دلم میخواد بیشتر بگم. از نسیم خنکی که عصرها و صبح ها می‌اومد و مو به تنمون سیخ می‌کرد و صدای غلغله آمیز مرغ‌ها و خروسها و غل غل عجیب بوقلمون‌ها که همیشه از فکر دیدنشون هم حالم بد میشد. اون پوست چروک خورده صورتی با غبغب بزرگ چطور قابل تحمل بود؟ یه وقتایی هم خیال‌پردازی می‌کردم و بین پشت بوم ها می پریدم و اون کوهستان بزرگ رو زیر پا می‌گذاشتم چون میخواستم کفتر جلد باشم. نمی‌دونستم کفتر جلد چیه ولی هرچی بود میتونست هرجا که میخواست بره و این آرزوی قلبی من بود. هنوزم قلبم تو سینه تند تند میزنه و این وقت‌ها می‌فهمم که طاقتش طاق شده و دوباره هوای پرواز داره. چاره‌ای داره؟ آهای! شما! شماها که چشماتون آنقدر آروم و خنده‌هاتون آنقدر واقعی به نظر میاد! شما با یه قلب پرنده چکار میکنین؟

 

شادی

اینجا از چیزهایی که تو فکرم می‌گذره خیلی کم نوشتم. نمی‌دونم شاید به دلیل غریب بودنم اینجا باشه، اینکه اینجا کسی من رو نمی‌شناسه و دوست و آشنایی خواننده نیست باعث شده غر و دردودل هام رو اینجا بیارم.

مدتیه به مفهوم شادی فکر می‌کنم. چه آدمی شاده؟ چجور آدمی رو میشه شاد خطاب کرد و چه کسی غمگینه؟ آهنگ‌های تند، صدای بلند، رقصیدن به دنبال هر صدای موزونی که شنیده میشه و قهقه‌های بلند نماد شادی هستند؟ به نظر من شادی یه حس درونیه که نماد بیرونیش آرامش و صلحه. آدمی که وقتی می‌بینیمش حالمون خوب میشه، حس می‌کنیم اتفاق‌های خوب قراره بیافته، انگار که همه چیز خوبه. چون آدم‌هایی رو دیدم که با وجود همه سر و صدا و هیاهویی که به پا می‌کنن، درون غمگینی دارن. وقتی نقاب لحظه‌های شلوغ کنار میره، با یه آدم خسته رو به رو میشی که انگیزه‌ای برای ادامه دادن نداره. نمی‌تونه زیبایی‌های زندگی رو ببینه و از چیزی لذت نمی‌بره. اگه دور و برتون از این آدمهای شلوغ دارین که شما رو به دلیل همراهی نکردن با سر و صداشون افسرده خطاب می‌کنن، تمرین کنین که پشت ظاهر آدما رو ببینین، و به خودتون یادآوری کنین که مهم حس درونی شماست نه آهنگ‌هایی که گوش می‌دین یا بلندی صدای خندتون.

آکواریم

هر وقت که حالم بد می‌شود، مثل امشب- می‌آیم اینجا. نوشته‌های قبل را می‌خوانم. می‌بینم قبلا چه قشنگ به زندگی نگاه کردم. می‌بینم قبلا بلد بودم زخم‌هایم را ببندم. قبلا از خون‌های ناگهانی و چاه‌های عمیق نشسته بر جان نمی‌ترسیدم. می‌بینم یک روزی دست فرو کردم داخل همین چاه‌ها و پاکش کردم، آنقدر تمیز و خالی شد که همین چند وقت پیش با خودم گفتم ببین، دیگر کینه‌ای نداری، دیگر خشمی نداری. ببین، تو بخشیدی‌اش. تو از خشمت بزرگتر شدی دختر. و هی می‌گویم، هی می‌گویم، آنقدر که یک جایی از جانم دست بلند کند و بگوید این هم روی بقیه، غمش را نخور. این را هم بلد می‌شوی. اینجا برای من همچین حسی دارد. چیزهایی که اینجا گفتم را به  هیچ کس دیگر نگفتم، حتی در کلاس نویسندگی که باید ناآگاه‌ترین و مگوترین چیزها را ثبت می‌کردیم. سانسورچی من قوی‌تر از این حرف‌هاست. من یک سانسورچی دارم قد دیوار چین، آنقدر بلند که وسط‌هایش یادم می‌رود اصلا چرا این را ساختم؟ دشمن آنسوی دیوار مدت‌ها پیش نیزه و شمشیر را زمین انداخته و رفته، اما من هنوز پاسبان دیوار شب‌ها بیدارم. روزها... روزها؟ روزها را نمی‌دانم. از اینجا که من ایستادم همه جا شب است، همیشه شب است، هر روز شب است. از اینجا که من ایستادم هیچوقت فردا نمی‌شود، هیچوقت روز نمی‌شود و هیچوقت پایم را آنور غصه نمی‌گذارم.

غم ساکن است. سنگین و متین یک گوشه می‌نشیند. همانجا  آنقدر می‌ماند که جایش سوراخ شود، دیوار نم بزند، و کپک همه‌ اتاق را بگیرد. اما غصه، یک موجود اراده‌دار و محکم است که با دریل می‌افتد به جان دیوار، به جان سقف، به جان زمین. می‌زند پی و ریشه و خانه را از جا می‌کند و دقت می‌دهد. آره، غصه آدم را دق می‌دهد. و من امشب دارم دق می‌کنم. دق با یک دریل هزار ولت افتاده و جا به جای دلم را سوراخ می‌کند. از بیرون سیل می‌اید داخل، انگار که توی یک آکواریم بزرگ زندگی کرده باشم. و من دارم غرق می‌شوم. اینقدر سنگینم که دلم هیچ چیز نمی‌خواهد. امشب همان شبی است که هیچوقت صبح نمی‌شود.

طبقه متوسط

وضعیت طبقه متوسط بودن رو این روزا خوب میفهمم. نه اونقدر پول داری که راحت خرج کنی و مدام دنبال حساب کتاب و چک کردن موجودی نباشی، نه اونقدر که فقط کفاف زنده بودن رو بده و بگی هرچه بادا باد، من اصلا اونقدر دستم نمیاد که بخوام برنامه ریزی کنم. نتیجه اینکه دائما درحال اولویت بندی هستی...

همین دیگه، از این روزای من همینو داشته باشین.

 

بار اطلس بر دوش

اژدهاها، واقعیت ندارن. هیولاها هم همینطور. جادوگرها، الف‌ها، اشباح، خون‌آشام‌ها، دیوانه‌سازها، هیچکدوم واقعیت ندارن. اون‌ها چیزی جز تصورات ذهنی ما نیستن و با این حال ما باهاشون عمیقا آشناییم. ما، آدم‌ها، ابرقهرمان‌ها رو با دل و جون ستایش می‌کنیم و با دیدن اجنه می‌لرزیم. شب‌ها با تاریکی به پنجره‌ها نگاه می‌کنیم تا شاید یه سایه ببینیم. موقع ترسیدن به خودمون القا می‌کنیم یه آدم با قدرت‌های ویژه هستیم تا بتونیم ترس رو مثل اطلس به دوش بکشیم.

آیا این افسانه‌های دور و دراز، این موجودات غول‌آسا و وقایع حیرت‌آور چیزی جز فرافکنی تجربه‌های درونی و تجسم اون افکار نیستن؟ ما اژدهای عظیمی تصور می‌کنیم که بال‌هاش به اندازه کل آسمان طول دارن و صدای غرشش کوه‌ها رو به رعشه درمیاره. این هراس غیرقابل توصیف، همون دلهره‌ای نیست که موقع ضعف سراغمون میاد و حس می‌کنیم به هیچ روشی نمی‌تونیم اون رو به زبون بیاریم؟ یا زیبایی شگفت‌آور پری‌ها و خدایان رومی، ستایشی نیست که نسبت به معشوقمون داریم؟

اگه جواب این سوال مثبت باشه، حجم و شدت عواطفی که انسان تجربه می‌کنه، شوکه کننده است...

 

ابهام

انگار وسط گفتن یه جمله ساکت بشی و حرفت یادت بره، پست قبل معلق مونده. اما من یادم نرفته. روزی که دکتر رفتم اتفاقی افتاد که مطمئن نیستم معنیش چیه به همین دلیل ازش حرفی نمی‌زنم.

برای همه ‌تون سلامت و رضایت دعا می‌کنم.

درون‌زاد یا برون‌زاد، مسئله این است

 

یکی از دسته‌بندی‌هایی که برای افسردگی وجود داره: درون‌زاد و برون‌زاد.

تشخیص این موضوع راهنمای خوبی برای درمانه. اما تفاوتشون چیه؟

افسردگی برون‌زاد به دنبال وقایع بیرونی اتفاق می‌افته: ورشکستگی، از دست دادن عزیزان، رابطه شکست‌خورده عاطفی یا کاری. اما نوع درون‌زاد به ژنتیک مربوطه و کمکی نیاز داره که بتونه بدن رو دوباره بالانس کنه و اون رو از سیکل معیوبی که گرفتارش شده خارج کنه.

من درگیر کدومم؟

احتمالا نوع اول. دوره تسلی بخشی‌های نوشتن یاد گرفتم چطور به بدنم گوش بدم. حافظه جسمانی رو یادآوری کنم و دوباره هر چیزی که قبلا خاک کردم یا نادیده‌اش گرفتم رو از سر بگذرونم. که من واقعا یه جاهایی نتونستم. شاید این بهم ریختگی نتیجه این تمرین‌ها باشه. البته به مدرس دوره مربوط نیست چون من از امکانات کمک گرفتن در رفتم و خواستم تنهایی با خودم رو به رو شم (شما از این کارها نکنین). غافل از این که خوددرمانی حدی داره. هر چقدر هم که جراح ماهری باشین نمی‌تونین معده خودتون رو بشکافین و چیزی رو درمان کنین. بعضی مشکل‌ها رو باید به دوش یکی دیگه انداخت، تا وقتی که بتونین روی پای خودتون اون وزن رو تحمل کنین. یأس و شرمی که از درون خودم بیرون کشیدم، این وضع جسمانی رو به وجود آورد. الان اینجا هستم، و برای اولین بارآگاهانه شکست‌خوردم. چیز عجیبیه. قابل بیان نیست یا من نمی‌تونم. نمی‌خوام از پروسه مشاوره رفتن بگم چون تا اینجاش مزخرف بوده. برنامه‌هایی که نوبتشون اعتبار نداره، منشی‌هایی که جواب تلفن نمیدن، کلینیک‌هایی که باید سر ظهر بری تا نوبت بگیری و به همه میگن یه ساعت بیان. نمی‌خوام بنویسم. حتی فکر کردن بهش حس ناتوانی‌ام رو تشدید می‌کنه.

 

 

* لطفا لطفا یادتون باشه نوشته‌هایی که اینجا می‌خونین به هیچ‌وجه جای مراجعه یا مشورت با یک متخصص رو نمی‌گیره و صرفا مکالمه‌ای دوستانه بین من و شماست. اگه قصد دارین برای وضعیت روانی یا زندگی‌تون تصمیمی بگیرین، این پست‌ها رو صحبتی بین خودتون و یک غریبه تلقی کنین. کسی که ممکنه بعضی حرفاش درست و بعضی غلط باشه.

 

** در پست‌های با موضوع ۵ دقیقه‌ از مسیرم برای بهبود زخم‌هام می‌نویسم.

 

*** نام کاربری بیان (که باهاش کامنت میذاریم) رو به ببر بنگال تغییر دادم. حالا که نوشته‌ها خیلی شخصی‌تر شدن اسم مستعار گزینه عاقلانه‌تریه.